Het Witte Stadje

In 2006 verscheen van de hand van prof. Hans Jansen het boekwerkje ‘Het Witte Stadje’.

In het voorwoord karakteriseerde hij op wervende wijze de bijzondere bovenregionale uitstraling van Thorn: ‘Architectuur, ruimtelijke indeling, witte kleur, kerkinterieur en eeuwen- oude kunstschatten doen in Thorn on- Nederlands aan. Nu eens uitbundig, dan weer sober zijn ze een afspiegeling van kunstvormen uit België en Zuid-Duitsland. Een bezoek aan het witte stadje is zo’n genoegen dat menig toerist graag een boekje heeft dat hem toelaat herinneringen op te halen aan dit gebeuren.’

De belangstelling voor ‘Het Witte Stadje’ was zo groot, dat de eerste druk inmiddels is uitverkocht. De behoefte van de bezoeker om herinneringen op te halen of zich nader te informeren over de geschiedenis van het bijzondere stadje Thorn is onverminderd groot gebleken.

Het voornemen van de Stichting Abdijkerk Thorn om het boekwerkje opnieuw uit geven, vormde voor de redactie aanleiding om actuele kennis en inzichten, resultaat van gedurig onderzoek, erin te verwerken. Tevens bood de bewerking de gelegenheid voor tekstaanpassingen.

Het feit, dat het Land van Thorn acht eeuwen lang door vrouwen werd geregeerd en dat de sporen daarvan nog duidelijk zichtbaar zijn, heeft de redactie doen besluiten om ‘Vrouw en Macht’ aan de titel van de uitgave 2020 toe te voegen.

‘Het Witte Stadje, Vrouw en Macht’ laat de lezer kennisnemen van de rijke historie van Thorn. Het geeft de bezoeker de gelegenheid om een eerdere kennismaking te herbeleven en is een extra welkom aan onze graag geziene gasten in Thorn.

In deze uitgave leest u over de historische allure van het pittoreske Thorn en zijn culturele en artistieke rijkdom. Een verleden dat het verdient om gekoesterd te worden.

Thorn, zomer 2020.

Het boekje is te koop voor € 5,= bij zowel de Abdijkerk als het VVV in Thorn, beide gelegen aan de Wijngaard.

Ter gelegenheid van haar zilveren jubileum op 25 oktober 2019 heeft de Stichting Kruisen en Kapellen een prachtig verzorgd nieuw boekje gepresenteerd in samenwerking met uitgeverij TIC.

Het boekje beschrijft de 15 kapellen, 3 wegkruisen en 4 niskapellen die Thorn rijk is en leidt u in twee wandelwegen langs deze kleine parels in het straatbeeld en in het landschap rondom Thorn.

Mat Rongen voerde de redactie,Luiz Oliveira (TIC) verzorgde de vormgeving,Har Bokken leverde de kunstzinnig bewerkte foto’s van de objecten en Tony Joosen schreef de inleiding.

Het boekje kost €12,50 en is te bestellen via ons email adres: kruisen@kruisenenkapellenthorn.nl en af te halen bij het secretariaat Pastoor Schoerenhof 6 in Heel en bij een aantal bestuursleden nl:

Paul Kipp,        Bogenstraat 31 Thorn

Lenie Bosma,   Aan St. Job 5    Thorn

Dre Corstjens,  Kruisweg 6       Thorn

Historicus Joost Welten schreef het boek ‘De vergeten prinsessen van Thorn’. Hiervoor analyseerde hij vele duizenden handgeschreven brieven uit de achttiende eeuw, vooral in het Duits en Frans. Zijn persoonlijke missie: het dagelijks leven van deze adellijke dames met academische nuance in kaart brengen én inzichtelijk maken voor een breed publiek. Welten: ‘Dat laatste vind ik zelf de grootste uitdaging’.

Ik begon in de archieven van het stift Thorn die in Maastricht liggen. Daar vond ik de bouwtekeningen van het paleis van de vorstin-abdis, plus dikke pakketten brieven over de bouw ervan. Daarmee kon een reconstructie worden gemaakt van hoe het eruit moet hebben gezien, zowel van de buitenkant als van de binnenkant.
Dankzij die correspondentie werd me duidelijk dat Cunegonda van Saksen, de laatste vorstin-abdis van Thorn, zich intensief heeft bemoeid met haar paleis in Thorn en daar veel heeft verbleven. Volgens het gangbare beeld zou zij juist geen eigen hof hebben gehad, niet hebben geïnvesteerd in haar paleis en zelden in Thorn zijn geweest. Zij zou geen zelfstandige rol hebben gespeeld maar altijd bij haar broer, de keurvorst van Trier, hebben gewoond. Dat blijkt een negentiende-eeuwse mythe te zijn, toen vrouwen geen eigen plek in de geschiedenis mochten innemen.

Toen ik me realiseerde dat er dus een echt hofleven in Thorn was, ben ik op zoek gegaan naar schriftelijke sporen van zowel Cunegonda van Saksen als van de andere vrouwen van hoge adel die daar in de achttiende eeuw verbleven. Uitgerekend van deze vrouwen is relatief veel correspondentie bewaard gebleven.’
‘Bovendien had ik geluk. Uitgerekend in de afgelopen jaren is veel archiefmateriaal ontsloten, voor een deel zelfs op internet. Het privéarchief van Xavier van Saksen, de broer van Cunegonda, dat ongeveer honderdduizend brieven bevat, staat bijvoorbeeld online. Via de brieven van Cunegonda met Xavier en andere broers en zussen is het privéleven bijna van week tot week te volgen.’

‘Van het archief Merode – het op één na grootste familiearchief in België – is in 2014 een inventaris verschenen. Daardoor is dat archief ontsloten, dat in het Algemeen Rijksarchief in Brussel berust. In de 14.000 inventarisnummers bevindt zich veel correspondentie van en over vrouwen uit die grafelijke familie die in de achttiende eeuw in Thorn woonden. In beginsel schreven de vrouwen over alles: over hun reizen door Europa, over dansfeesten of dat ze op zoek waren naar geld om hun schulden te betalen.

Ook bij het archief van de familie Salm Salm had ik geluk. Dat archief bevindt zich nog in privébezit in Slot Anholt in Nordrhein Westfalen, Duitsland. Dat immense familiearchief is nog nauwelijks geraadpleegd voor onderzoek. In de zomer van 2017 ben ik daar voor het eerst, min of meer op de bonnefooi, naartoe gegaan, want ik wist niet wat ik er zou aantreffen. Ik wist alleen dat er prinsessen van Salm Salm in de achttiende eeuw in Thorn woonden. Pas ter plekke kon ik inventarissen inzien, die lang geleden met de hand zijn geschreven, in het lastig leesbare Kurrentschrift. Maar toen ik eenmaal stukken had aangevraagd, kwam de ene schat na de andere tevoorschijn: allemaal dikke bundels met privébrieven van vrouwen uit de achttiende eeuw, die nog nooit waren bestudeerd.’

‘We weten niet veel over het leven van vrouwen in de achttiende eeuw, want er zijn weinig bronnen die dat beschrijven. Een vrouw kon geen militaire functie bekleden en evenmin een functie in het staatsapparaat. Alleen in bijzondere situaties kon zij ondernemer worden. Doordat er voor vrouwen nauwelijks een plek was in het openbare leven, is er weinig over hen vastgelegd. Maar aan de hand van deze briefwisselingen is er toch veel informatie terug te vinden. In dit boek heb ik de vrouwelijke pendant blootgelegd van de mannelijke wereld van veldheren en staatsmannen. Uit mijn onderzoek komen deze vrouwen naar voren als zelfbewuste personen die belezen zijn, die muzikaal zijn en die brede interesses hebben. Daarom heb ik voor dit boek een vorm proberen te vinden waarin die vrouwen centraal staan.

Het boek is te koop in de boekhandel met ISNB 978 90 5615 528 5 en kost € 39.95. Zolang de voorraad strekt is het ook te koop in het Museum het Land van Thorn, Wijngaard 14 in Thorn.

Hagenbroek, landgoed tussen Thorn en Panheel van auteur Lon Hamaekers is een belangrijke aanvulling op alle publicaties die in de loop der tijden over Thorn zijn verschenen. De auteur heeft het overvloedige beeldmateriaal en de rijke documentatie waarover hij kon beschikken, samengesmeed tot een samenhangend en intrigerend geheel en daarmee ontstaat de boeiende chronologische geschiedenis van het landgoed en van zijn bewoners. De laatste generaties, de opeenvolgende geslachten Rubens, spelen daarbij een hoofdrol. De auteur vraagt in zijn boek ook aandacht voor een aantal (natuur)monumenten, die aan restauratie en onderhoud toe zijn. Tevens toont hij in zijn kunsthistorische beschouwingen hoe beelden en kapellen in het Land van Thorn getuigen van de invloed van het Thornse stift op het religieuze en culturele klimaat. Het rijk geïllustreerde en gedocumenteerde werk is voorzien van een verklarende woordenlijst en een literatuurlijst.

Hagenbroek, landgoed tussen Thorn en Panheel is tot stand gekomen onder auspiciën van de Geschied- en Heemkundige Kring ‘Het Land van Thorn’. Het boek kost € 25,= en is te verkrijgen bij het RHIDOC (Wijngaard 8, Thorn) of kan besteld worden via de website van Geschied- en Heemkundige kring “Het land van Thorn” https://www.ghklandvanthorn.nl/index.php

De auteur onderzoekt in zijn boek de invloed van het liberale en nationalistische denken op de politieke, religieuze en sociale omstandigheden in Limburg in de 19^e eeuw. Dit in de Verlichting wortelende denken riep onder de katholieken een felle tegenreactie op, het zogenaamde ultramontanisme, dat vanuit Rome werd geleid door paus Pius IX, maar in de Limburgse regio fel werd uitgedragen door de bisschop van Roermond, Paredis.

Vanuit een brede, Europese achtergrond, waarbij het Verlichtingsdenken, dat in de Franse Revolutie een eerste praktische vertaling kreeg, centraal staat, spitst Hennissen zijn betoog toe op Limburg en vandaaruit op Thorn. Hij omschrijft de Verlichting als een variabel begrip, dat al naar gelang de tijd en omstandigheden van inhoud veranderde, maar waarin de overwaardering van de menselijke rede en een toekomstgerichte levenshouding die is gericht op de toekomst de rode draad vormen. In politiek opzicht vertaalde zich het Verlichtingsdenken in een liberalisme met een nationalistische ondertoon. De volkeren hebben het recht op zelfbeschikking binnen het kader van een op constitutionele leest geschoolde democratische natiestaat.

Het liberalisme en de Franse Revolutie riepen een scherpe reactie op bij de katholieken. Dit ultramontanisme (van “ultramontanus”, aan gene zijde van de bergen; hiermee worden de Alpen bedoeld) stelde het gezag van de paus in Rome boven elk nationaal belang. In theologisch opzicht betekent dit dat de paus een onfeilbaar leergezag heeft in zaken van geloof en zeden. Sociaal werd een organische maatschappijopvatting verkondigd, waarbij de maatschappij geen samenraapsel is van individuen, maar uit verschillende “delen of lagen” bestaat, die in elkaar grijpen en met elkaar samenwerken. Politiek moet een democratisch staatsgebouw worden nagestreefd, dat is gevestigd op christelijke beginselen en eerbied voor het katholieke verleden.

Het liberalisme en zijn tegenstelling, het ultramontanisme, riepen in heel Europa spanningen op, die zich vaak ontlaadden in conflicten. Ook in het regionale kader van Limburg en op het lokale niveau van Thorn manifesteerden zich die onderlinge strijd. De auteur beschrijft hoe de geluiden van de sociëteit “Amis de l’Ordre & de l’Union” na de komst van de door bisschop Paredis naar Thorn gestuurde kapelaan Beelen rond 1860 verstomden en hoe deze het reglement van het kerkkoor in 1862 wijzigde en in 1865 een reglement voor de nieuwe muziekvereniging “St. Michiel” uitwerkte. Beide verenigingen werden juridisch en financieel geheel afhankelijk van het kerkbestuur. Was hier nog geen sprake van een openlijke strijd tussen “vrijzinnige, liberaal georiënteerde” burgers tegen “volgzame katholieken”, ruim dertig jaar later – in 1896 – hadden ook de Thornaren de schroom van zich afgegooid en ontstond er in de gemeenteraad een openlijke strijd over de benoeming van een nieuwe burgemeester tussen “liberalen”, die onder leiding stonden van Alexander Houben en overtuigde katholieken, waaronder Laurent Nouwen, die achter de schermen werden “gestuurd” door de patriarchale pastoor Canoy.

Michel Hennissen beschrijft vanuit een idealistische visie, hoe mensen worden gedreven door ideeën en overtuigingen en deze – soms tegen heersende stromen in – proberen te realiseren of trachten te blokkeren. In de 19^e eeuw resulteerde dit in een strijd tussen “nationaal-liberalen” en “ultramontanen”. Werd in de 19^e eeuw nog geen echte duidelijkheid geschapen wie als overwinnaar uit deze machtsstrijd kwam, in de 20^e eeuw had er een steeds grotere secularisering van maatschappij en politiek plaats en werd de katholieke kerk steeds meer teruggedrongen in het “eigen, geestelijke domein”.

Het boek kost 25 euro exclusief portokosten van 5 euro, zolang de voorraad strekt. Belangstellenden kunnen contact opnemen met de auteur hierover via  michel.hennissen@hetnet.nl of telefonisch via 0475 562140

Dit is het vijfde boek in de serie De kanunnikessen van Thorn van de hand van dr. Henk Brouwer en Tony Joosen. Het geeft inzicht in de invloed van de familie van Manderscheid-Blankenheim. In dit boek worden, afwijkend van onze gewoonte, ook, naast de dames, de heren uit de familie besproken. De vrouwenstiften waren in Vreden, Keulen, Essen, Elten en Thorn. De herenstiften in Keulen, Trier, Koblenz, Maastricht, Straatsburg en Luik.

Uit de laatste koning van Austrasië en Lotharingen aan de Moezel, Swentibold, is de eerste graaf Willem gesproten met de naam Manderscheid, naar getuigenis van Jacob Spener, in het jaar 1705.

“In de tijd dat er naar de koninklijke afstamming der Manderscheids werd verwezen regeerden dezen, opgedeeld in meerdere takken, over grote delen van de Eifel, die ofwel leenroerig ofwel eigen bezit waren. Maar, wat tot halverwege de 15e eeuw als één geslacht woonde op de stamburcht in de Zuid-Eifel, zich vervolgens in de 16e eeuw splitste in de zijlijnen die her en der de Eifel-burchten bewoonden, kwam op het eind weer als één geslacht te wonen in de Noord-Eifel, Blankenheim”.
De dames kregen in de stiften een gedegen opleiding en bereidden zich voor op een huwelijk. Bij de heren stond altijd de opvolging voorop, waarbij voor de overige zonen, net als bij de dames, een geschikte plaats in een herenstift werd gezocht.
Wij vertellen over de diverse stiften, de functies daarin, de toelatingseisen en de leidende functies die de Manderscheids wisten te bemachtigen. Ook over de verschillende takken die uit de familie ontsproten. U zult versteld staan van de uitgebreide genealogische beschrijving van de stiftsdames- en heren.

Het boek toont de beschrijving van bijna 130 heren en 150 dames Manderscheid en is rijkelijk voorzien van afbeeldingen, kaarten, kwartierstaten, wapens en documenten.

Ons boek, 632 pagina’s, (prijs € 49,95 exclusief verzendkosten) wordt in eigen beheer uitgegeven en is te verkrijgen via een e-mail aan ecjoosen@hetnet.nl

In dit boek wordt gepoogd rond Margareta van Brederode een beeld te scheppen van de ontwikkeling van Thorn gedurende de lange regering van deze abdis.

In 1528 komt zij op veertienjarige leeftijd aan in Thorn. Haar afkomst, geen gravin maar wel hoogste adel, is belangrijk voor haar persoon en optreden. Daarom wordt uitgebreid aandacht besteed aan het geslacht Brederode, een der belangrijkste Hollandse families, temeer ook daar Margareta door het opnemen van zo veel mogelijk zusters en nichtjes in het kapittel van Thorn op een gegeven ogenblik hiervan een Brederode-stift lijkt te willen maken. Dit kan echter geen voortgang vinden , aangezien de Brederodes te beginnen bij Hendrik, Margareta’s neef en 12e heer van Brederode, op het einde van de 16e eeuw protestants worden. In Thorn is Margareta de grote voorvechtster van bestendigheid en aanzien: zij is religieuzer dan haar voorgangster, er komt een eigen, zij het valse, munt en daarom problemen met keizer Ferdinand I die haar in 1561 zelfs vanuit zijn kwartier te velde in Moavië terechtwijst; het klooster wordt deels omgebouwd tot paleis en Margareta wordt evenzeer vorstin als abdis. Zij bouwt het ‘Dinghhuis’ en de ‘Munt’, laat een torenuurwerk plaatsen en doet opmerkelijke uitspraken. Maar onvermijdelijk wordt over haar gezegd: ‘Stellig ware die vrouw beter geschikt geweest om een bende soldaten dan ene abdij te besturen’. In het eerste deel van dit boek treft men een beschrijving van de herkomst van de abdis, de Brederodes in mythe en geschiedenis, gevolgd door een beschrijving van haar kwartierstaat. Het tweede deel is een verhandeling over Margareta’s lange regering van jaar tot jaar. Ook haar kapittelleden met hun adellijke wapens worden uitgebreid beschreven.

Met 414 pagina’s, een kleine 300 meest kleurenprenten en voorzien van 679 noten, is dit het omvangrijkste boek uit de serie. De schrijvers hopen dat u veel plezier zult beleven aan het lezen van de geschiedenis van Margareta van Brederode. Het boek is te bestellen via een e-mail aan ecjoosen@hetnet.nl en het kost € 37,50 inclusief portokosten.

De abdij van Thorn was een wereldlijk stift dat als rijksvorstendom deel uitmaakte van het Heilige Roomse Rijk. De hoogadellijke dames of zusters kregen hier hun maatschappelijke en culturele ontwikkeling en werden onderricht in de uitvoering van het gregoriaans voor de dagelijkse viering van de liturgie gedurende het jaar.

Het handschrift dat in dit boek wordt beschreven is de “Officia Propria” uit ca. 1600, een zogenaamd Liber Ordinarius dat de rector van de school diende bij de uitvoering van de liturgie. De titel is heel fraai “Officia Propria nobilium Virginum Thorensium” ofwel “Het eigen Officie van de adellijke Maagden of Jonkvrouwen van Thorn”. De muziek en de liturgische handelingen van de eredienst in een wereldlijk vrouwenklooster van Benedictinessen worden er in beschreven.
Het handschrift onthult de sporen van oude tradities, locale heiligenfeesten, plaatselijke gebruiken, de verstrekking van eregaven en het verloop van de talrijke processies. Het is vooral een belangrijke bron voor de eredienst in een vrouwenklooster, waarlijk een vroege getuigenis van feminisme ‘avant-la-lettre’. Er is een muzikale rijkdom aan Gregoriaanse gezangen met bv. de Maria-mis door de kanunniken uit het klooster bij het bezoek aan het plaatselijke Ittervoort tijdens de Kruisprocessie, het middelnederlandse lied “Christus is opgestanden” met pasen en het tweestemmige kerstlied “Puer nobis nascitur”.
Het tweede gedeelte van het boek bevat de transcriptie van het incipit (begin) van alle gezangen, de vertaling van de latijnse tekst in het nederlands en de reproductie van de drie muzikaal/liturgische handschriften.

Over de auteur
De auteur Rob van Acht vond de inspiratie voor dit boek in zijn muzikale achtergrond en het feit dat zijn familie afkomstig was uit Thorn. Hijzelf speelde in zijn jeugd als fluitist in de bekende Harmonie St. Michael uit Thorn, waar zijn vader Alfons van Acht dirigent was. Zijn muzikale opleiding kreeg hij in Amsterdam aan het conservatorium in dwarsfluit en orkestdirectie en aan de Universiteit van Amsterdam in de muziekwetenschap.
Gedurende meer dan 40 jaar was hij als musicoloog werkzaam aan de Universiteit van Amsterdam, als conservator van de muziekinstrumentencollectie van het Haags Gemeentemuseum en vanaf 1981 ook als docent voor muziekakoestiek aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag.
Het afscheid van zijn muzikale loopbaan vond plaats in 2011, waarna hij zich opnieuw kon wijden aan dit boek vanuit zijn eerdere onderzoek naar de muzikaal-liturgische handschriften van de adellijke abdij van Thorn met de “Officia Propria” als het belangrijkste. De inhoud van dit boek is een welwillende uitnodiging tot een boeiend bezoek aan de historie van het midden-limburgse Thorn. Het boek kan worden besteld via de e-mail: rob.vanacht@gmail.com voor € 38,- (incl. porto). Betaling op rek.nr. 3661281 t.n.v. R.J.M. van Acht, Den Haag.

Na het verschijnen van onze boeken: Passie, Paleis, Politiek – Over zeven freules Löwenstein-Wertheim-Rochefort, kanunnikessen te Thorn (2011) en De Thornse kanunnikessen van Nassau – Over vijf Thornse kanunnikessen en hun verwanten in de geschiedenis van hun tijd (2012), verdient een boek over Maria Christine von Harrach (1740-1791) een plaats in onze reeks De kanunnikessen van Thorn, omdat haar levensloop een duidelijk licht werpt op de nadagen der hoogadellijke stiften.

Het geslacht von Harrach, waartoe Maria Christina behoort, is zeer belangrijk in Oostenrijk en in de andere Habsburgse erflanden (b.v. gouverneur in de Nederlanden, onderkoning in Napels), is nauw verbonden met de aartshertogen en de keizers uit dat huis en treedt naar voren als een uitgesproken voorbeeld van bestuurselite. Maar, het behoort stellig niet tot de oude Duitse geslachten met stem en zitting in de Rijksdag, die als doorluchtig gelden, in Essen en Thorn altijd een voorwaarde geweest voor de toelating als kanunnikes. Immers, pas in 1627 wordt de familie von Harrach verheven in de erfelijke Rijksgravenstand.
Het is te Thorn en te Elten dat traditie en protectie met elkaar botsen. In Essen wordt de jonge gravin in 1758 kanunnikes en wil in 1774 ook coadjutrix worden. Hoewel Maria Christine 40.000 gulden besteedt aan geschenken voor het kapittel, haalt zij het niet tegen Maria Kunigunde van Saksen. In 1782 wordt Maria Christine proostdes van het stift Essen en bekleedt daarmee het hoogste en rijkste ambt van het kapittel met slechts de vorstin-abdis boven zich.
In Thorn ontvangt men in 1767 een brief van de keizer die de gravin von Harrach benoemt voor de prebende van Thorn. Vorstin-abdis en kapittel verzetten zich tegen deze benoeming, maar Maria Christine wordt aangenomen. In Elten mag de protectie dan weer niet baten; geen aanname, hier wint de traditie. De beroemde componist Joseph Haydn heeft in graaf Karl Anton von Harrach zijn eerste beschermheer en de vele relaties met families van aanzien, zoals Pruisen, Hohenzollern, en de vorst/generaal Wallenstein zullen de liefhebbers weten te waarderen.
Het zal u niet ontgaan zijn dat in het huis von Harrach t.o. de kerk te Thorn momenteel ‘de Pannekoekenbakker’ van Pierre Hendrikx is gevestigd.
Ons boek, 197 pag. (prijs € 24,95) is rijk geïllustreerd met ruim 140 afbeeldingen, waarvan 52 familiewapens en 7 kwartierstaten. Het is niet verkrijgbaar in de boekhandel maar te bestellen via een e-mail aan: ecjoosen@hetnet.nl.

Graaf Adolf Von Hompesch Rürich (1843- 1893) speelde een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de muzikale cultuur in Thorn. Toch is er maar weinig bekend over zijn plaats in dat succesverhaal. Deze in 2012 gepresenteerde biografie moet daar verandering in brengen. Graaf Adolf Von Hompesch Rürich; over de banden tussen muzikaal Thorn en de grafelijke familie Von Hompesch. Uitgegeven door de Ansfriedstichting, Thorn. Het boek is verkrijgbaar voor 25 euro bij de VVV-balies in Stevensweert en Thorn, en bij Boekhandel Boom (Roermond). Voor nadere informatie en bestellen per e-mail: ansfriedstichting@kpnmail.nl.

Na het verschijnen – in 2011 – van Passie, Paleis en Politiek, waarin het ging over de freules van de familie von Löwenstein-Wertheim-Rochefort, vertellen wij in dit nieuwe boek over de belevenissen van een gravin en vier prinsessen van Nassau.

De freules van Nassau-Beilstein, Nassau-Hadamar en Nassau-Siegen, ooit aanwezig in het toenmalig stift in het ‘witte stadje’ worden, met hun voornaamste familieleden, uitgebreid beschreven; ook Willem van Oranje en zijn bemoeienissen met dit stift; de Nassaus en de relaties met Margaretha van Oostenrijk, tante van Karel V en regentes van de keizerlijke Nederlanden en ook met Filips de Goede, de stichter van het Gulden Vlies, hertog van Bourgondië en Brabant; ook de Nassaus in Duitse landen en in de Nederlanden; in Ronse en Breda en in Limb(o)urg en Gelre (Roermond) waar Johan Frans Desideratus van Nassau gouverneur-generaal was. Zijn overval op het stift, als vader van een daar aanwezige kanunnikes. Zelfs de slaapkamer van de abdis wordt geplunderd. De relaties met de abt van Rolduc en de twisten tussen protestantse en katholieke familieleden. U maakt, misschien voor het eerst, kennis met nog twee, niet-Nederlandse prinsen van Oranje. Uitvoerig komen ook de relaties met de families de Ligne, de Merode-Westerloo en Salm-Anholt, en met de stiften te Mons (Bergen) en Nivelles aan bod. Wij laten u wapens van de families en kwartierstaten zien, alles in kleur. Een aanrader voor liefhebbers van Vaderlandse, Limburgse en Thornse geschiedenis met veel kleurenplaten en met één novum met het portret van prinses Charlotte van Nassau-Hadamar, nog niet eerder gepubliceerd.
De vele noten zijn een reflectie van gedegen jarenlang onderzoek.

Het boek is niet via de boekhandel verkrijgbaar maar u kunt het bestellen via een e-mail aan ecjoosen@hetnet.nl. De prijs is € 32,50. 330 pagina’s, 145 afbeeldingen en 12 kaarten.

De eerste blaasmuziekvereniging in Thorn stamt niet uit 1812, maar uit 1840.

In 1962 werd deze muziekvereniging, het Philharmonisch Gezelschap geheten, ontbonden, en ontstonden er twee harmonieën die tot op de dag van vandaag bestaan: de Koninklijke Harmonie van Thorn (ofwel de bokken) en Harmonie St. Michaël van Thorn (ofwel de geiten). Beide orkesten hebben dus één gemeenschappelijke stam, en zijn in feite even oud. De oorzaak van de ontbinding in 1862 was het gevolg van een combinatie van factoren, waaronder de botsing tussen de geestelijkheid en het opkomend liberalisme. Het ontslag van de plaatselijke koster, tevens zaalhouder van het repetitielokaal van het Philharmonisch Gezelschap, lijkt de aanleiding van de ontbinding te zijn.

Tot die voor Thornse verhoudingen brisante conclusies komt amateur-historicus Jan Hennissen uit Weert in zijn boek getiteld Drie Harmonieën in Thorn inde Negentiende Eeuw. Tien jaar lang struinde de 85-jarige Hennissen stad en land af om archiefstukken te raadplegen ovre de ontstaansgeschiedenis van de beide Thorner Harmonieën. Honderden documenten raadpleegde hij, waaronder archiefstukken die niet eerder in dit verband bekend waren.
In het Rijksarchief Limburg en Algemeen Rijksarchief in Den Haag vond Hennissen overweldigend bewijs voor oprichtingsjaar 1840. Een dertigtal documenten wijzen op de oprichting van een eerste muziekvereningin in Thorn in dat jaar.
Hennissen is dan ook overtuigd dat het oprichtingsjaartal 1812 niet kan kloppen. Dat jaartal wordt door de Koninklijke Harmonie weliswaar gehanteerd, maar harde bewijzen daarvoor ontbreken. De gevonden bronnen liegen niet en Hennissen is bepaald niet over één nacht ijs gegaan. Bij de interpretatie van het gevonden bronnemateriaal liet hij zich bijstaan en adviseren door erkende deskundigen en historici.

U kunt het boek bestellen door een email te sturen naar boekjanhennissen@hotmail.com met vermelding van:
• Achternaam en voorletters, adres, postcode, woonplaats en telefoonnummer
• Aantal boeken

Zodra de e-mail binnen is en uw geld is overgemaakt, krijgt u een bevestigingsmail.
Het totaalbedrag van € 29,95 kunt u overmaken op rek. nr. 1664.09.839 t.n.v. J.J.H. Hennissen o.v.v. uw e-mailadres (i.v.m. controle)

De Thoearder taal kent vanaf 14 oktober 2011 haar eigen woordenboek: in meer dan één opzicht een uniek naslagwerk. Een uitgave, waarvan de initiatiefnemers bij de introductie schreven, dat het in de boekenkast van de inwoners van Thorn en van iedereen met een Thornse achtergrond niet zou mogen ontbreken.

Een prachtig vormgegeven boekwerk waarmee het dialect van Thorn is vastgelegd. Van A tot Z met toepassingen in de spreektaal zodat de betekenis van woorden door een levendige context verduidelijkt wordt. Als een soort extraatje is er achterin een beknopte woordenlijst Nederlands-Thoears opgenomen.

De Werkgroep Thoears Woeardebook koos destijds met 700 exemplaren voor een redelijk beperkte oplage en deze is nagenoeg uitverkocht. Daarmee is het woordenboek, zeker voor liefhebbers van streektaal, een gewild verzamelaarsobject geworden!

De gedrukte uitgave is inmiddels ook ‘wereldberoemd’. In januari 2012 ontving de Werkgroep het bericht dat aan het door Joep Pohlen uit Roermond vormgegeven Thoears Woeardebook door de Type Directors Club New York een Design Award was toegekend. Het woordenboek werd vervolgens wereldwijd in zeven, aan vormgeving gewijde exposities, ingebracht! We mogen dus ook spreken over een lokaal woordenboek met internationale waardering.

Na de presentatie van het gedrukte woordenboek heeft de Werkgroep Thoears Woeardebook niet stil gezeten. Intussen is op de website www.limburgsewoordenboeken.nl een gesproken versie te beluisteren. Op deze wijze uitgegeven de eerste in zijn soort!

De gedrukte woordenboek is ook in te zien via de website van het Meertensinstituut: http://www.meertens.knaw.nl/ewnd/pdf/2012_Tonnaers-Sniekers_ThoearsWoeardebook.pdf

De allerlaatste exemplaren van het Thoears Woeardebook zijn, zolang de beperkte voorraad strekt, voor de prijs van € 29,50 te koop bij de VVV balie (Wijngaard Thorn).

In dit boek, geschreven door Hendrik Hubert Jan Brouwer en Tony Joosen, wordt uitgebreid ingegaan op het leven van de 7 freules. De geschiedenis die dit boek beschrijft, bestrijkt de jaren 1626-1732: wat bewogen tijden in Europa waren met de Dertigjarige Oorlog en de Successie Oorlogen.

De strijd tussen de godsdiensten, monarchistisch streven, federalistische tendensen en alle troebelen ten gevolge hiervan; hebben geleid tot het Absolutisme; de periode van het Heilige Roomse Rijk van Duitse natie. Hierin hebben de freules een functie van zowel abdis als kanunnikes gehad en zo hun steentje bijgedragen tot de geschiedenis van het stift.
Er is sprake van zowel romances als het streven naar standsverhoging door huwelijken en grondverwerving. Thorn als territorium in het Rijk stelde niets voor, maar Thorn als instituut was belangrijk, omdat toelating tot het stift rang en stand bevestigde. Josina wordt op zestienjarige leeftijd abdis, evenals haar nicht Eleonora. Sophie wordt als Madame Dangeau een belangrijke dame aan het Franse hof van Louis XIV.
Het boek is rijkelijk geïllustreerd met afbeeldingen van kastelen, plaatsen en personen. Kaarten informeren u over de herkomst van de freules. U als liefhebber van Limburgse geschiedenis stellen wij graag in de gelegenheid in het bezit te komen van dit boek.

U kunt het boek bestellen door € 27,50 + € 3, – portokosten over te maken op giro ING 1571463 t.n.v. A.J.P.Joosen te Neeritter of mail naar ecjoosen@hetnet.nl.
Woont u in Thorn of omgeving; dan kan het boek thuis bezorgd worden.
IBAN: NL03INGB0001571463 BIC: INGBNL2A ING Bank Amsterdam Foreign Operations
PO Box 1800 1000 BV Amsterdam The Netherlands.
Onder vermelding PPP en adres svp.

Een toegankelijk boekje over de stichter van het klooster in Thorn. Wie was hij en wat had hij in Thorn te zoeken? In wat voor wereld kon een militair gevraagd worden om bisschop te worden?
Te koop in de abdijwinkel voor €5,00.